Twintig jaar geleden keek Louis Tobback op een affiche streng toek en beloofde te zullen vechten als een pitbull voor uw sociale zekerheid. Hij kwam zijn belofte na. Baby Thatcher vertrok voor een lange tijd naar de woestijn en uw sociale zekerheid bleef overeind. Vandaag staan wij, als drie jonge honden, voor een zelfde strijd op Europees niveauWant uw Europa mag niet enkel gaan over rechte komkommers en 100ml flesjes in uw handbagage.
De Europese samenwerking betekende voor de generatie van onze ouders een welvarende regio, met een hoge sociale bescherming en de hoogste levensstandaard ter wereld. Vandaag roept Europa voor de 5,6 miljoen werkloze jongeren andere connotaties op. Een verhaal van lidstaten die met het mes op de keel moeten besparen, banken die ons in een crisis storten maar toch gered worden, een verhaal van concurrerende lonen en slechte arbeidsomstandigheden. Kortom, een kil economisch beleid dat vergeet dat het om de mensen gaat.
Als OCMW-raadsleden weten we hoe moeilijk het is om mensen terug op eigen benen te laten staan. Mensen die tegenslag hebben, terug sterker maken door te investeren in hun mogelijkheden. En het wordt er niet beter op: door de economisch en financiële crisis zijn er overal in Europa minder jobs, meer werkzoekenden en meer mensen in armoede. Dat voelen we ook in Vlaanderen, in de praktijk van het OCMW.
Er moet veel van Europa, maar voor ons moet het vooral socialer.
Tijdens de crisis moesten regeringen mordicus besparen, en omdat je een euro maar één keer kan uitgaven, ging dat ten koste van sociale investeringen in onderwijs, gezondheidszorgen, jobs en pensioenen. Wie alleen streng is voor de ministers van begroting, doet de ministers van sociale zaken aan het kortste eindje trekken.
Dat wil niet zeggen dat we onze sociale zekerheid moeten exporteren of dat we het Deense, Nederlandse of, laat staan, het Duitse model moeten importeren, maar wel dat Europa erover waakt dat elke lidstaat voldoende investeert in al haar inwoners. Dus ook in wie tegenslag heeft.
Investeren betekent in de eerste plaats dat iedereen een menswaardig inkomen heeft om mee rond te komen. Daarom pleiten wij voor een Europees minimumloon dat rekening houdt met de leefomstandigheden in de lidstaat. En voor zij die het moeilijker hebben een Europees leefloon dat boven de Europese armoedegrens ligt.
Jongeren verdienen bijzondere aandacht. Maar liefst 23% van de Europese jongeren is werkloos, dit legt een hypotheek op de toekomst. Door het tekort aan werkervaring zijn ze de eerste die worden opzij geschoven. We moeten daarom extra inzetten op een Europees jeugdfonds dat elke jongere binnen de vier maanden na het afstuderen een eerste werkervaring aanbiedt.
Binnen de EU2020 strategie is de strijd tegen armoede en sociale uitbuiting één van de vijf prioriteiten en toch slagen we er niet in de cijfers te keren. Vandaag hebben 120 miljoen Europeanen een verhoogd risico op armoede en groeit 1 op 3 van de Europese kinderen op in kansarmoede. Armoedebestrijding moet op verschillende vlakken aangepakt worden. Armoede is immers vaak het gevolg van veel meer dan enkel financiële problemen, zoals psychosociale en gezondheidsproblemen, juridische zaken, verslaving, dakloosheid, enzovoort. Naast de eenzijdige Europese focus op activering zijn dus ook sociale bescherming, onderwijs, gezondheidszorg, woonbegeleiding en andere kwalitatieve en betaalbare dienstverlening essentieel. Activering is daarbij geen heiligmakende oplossing maar eerder een stappenproces dat begint bij sociale activering en via taalactivering tot arbeidsactivering kan leiden. Door iedereen de gepaste vorm van activering aan te bieden, worden de nodige competenties verworven om in te stappen in die sociale of reguliere tewerkstelling.
De strijd die Tobback voerde in de jaren ’90 vraagt opnieuw onze aandacht. Een nieuwe generatie staat klaar om zich vast te bijten om uw sociale zekerheid ook op Europees niveau te beschermen. En het is op het goede moment. Voor het eerst bepaalt de kiezer ook de voorzitter van de Europese Commissie en is een meerderheid van socialisten en sociaal democraten in het Europees parlement zeer dichtbij. Maak ons Europaeen sociaal Europa dat ons allemaal ten goede komt.
Lieven Meert, Pieter Vandenbroucke en Emilie Peeters
Ocmw-raadsleden en sp.a-kandidaten voor de Europese verkiezing